Mimo wielu różnic każde pokolenie poszukuje tego samego: zaspokojenia potrzeb, które zostały w nas umieszczone. Mamy potrzeby, by czuć się bezpiecznym, znać swoją wartość i cel życia. Potrzebujemy bliskich relacji, rodziny, uzdrowienia, pocieszenia, dobrych rezultatów w tym, co robimy. Dotyczy to życia rodzinnego, prowadzenia biznesu, nauczania dzieci, jak i tworzenia dzieł z wewnętrznej potrzeby.

Zaspokojenie tych wszystkich potrzeb każde pokolenie i każda osoba próbuje osiągnąć na wiele sposobów, szukając wypełnienia wewnętrznej pustki. Można zadowolić się różnymi środkami zastępczymi i podejmować wiele własnych wysiłków. Trzeba jednak pamiętać, że kiedy w tym procesie odrzucamy Boga i fakt, że zostaliśmy stworzeni przez Niego i na Jego obraz, zawsze powstaje w nas wewnętrzny chaos. Nie potrafimy zrozumieć własnej tożsamości, znaczenia i celu życia. A to prowadzi do dalszego zamieszania we wszystkich innych dziedzinach.

Niezwykłe przesłanie na ten temat zawiera werset biblijny: Modlę się o to, aby ci się we wszystkim dobrze powodziło i abyś był zdrów tak, jak dobrze się ma dusza twoja (3 Jana 1:2). Osobie, za którą ewangelista Jan się modlił, życzył powodzenia i zdrowia. Z tych słów wynika jednak, że nawet zdrowie fizyczne organizmu jest uzależnione od tego, jak ma się nasza dusza, czym jest nakarmiona i wypełniona.

Na co dzień nie poświęcamy zbyt wiele czasu na zastanawianie się, jak się ma nasza dusza, czym się kierujemy w podejmowaniu decyzji, co nas pociąga w stronę konkretnych ludzi, a dlaczego stronimy od innych. Nie zawsze też potrafimy sami sobie wyjaśnić, dlaczego tak, a nie inaczej odnosimy się do siebie nawzajem. Warto zatrzymać się i zastanowić, co jest kluczem do powodzenia w życiu, do poczucia spełnienia i szczęścia. Co ma tak ważny wpływ na nas, na sposób postrzegania świata, siebie samego i funkcjonowanie naszej rodziny? Najlepsze, co możemy w takim momencie zrobić, to zaprosić Boga, by On sam swoją obecnością i swoimi sposobami zaspokoił każde pragnienie naszego serca. By pokazał nam najlepszą drogę, którą możemy wybrać na swoją podróż życia.

Mapa wartości i znaki na drodze życia

Okazuje się, że tym, co modeluje nasze życie, są przyjęte przez nas wartości. Wartości nie tylko kształtują obraz nas samych. Mają wpływ na wszystko, co dzieje się w każdym wymiarze naszego życia osobistego i rodzinnego. Te osobiste wartości określają, co jest dla nas cenne i na czym nam najbardziej zależy. Wartości są jak znaki drogowe na naszej drodze życia. Wytyczają mapę naszych planów i działań, podejmowanych decyzji, a nawet wypowiadanych komentarzy czy wydawanych przez nas opinii i ocen. Są też opisem nas samych. Istnieje wiele narzędzi pozwalających odkryć i wytyczyć dla siebie i swojej rodziny konkretne wartości. By podobnie jak znaki na drodze pomogły nam się nie zagubić i nie wypaść z właściwej trasy.

Wielu doświadczonych doradców i coachów proponuje najpierw określić główne, najważniejsze dziedziny naszego życia, a następnie przypisać im wszystkie cechy i jakości, na których nam najbardziej zależy. Dokładniej chodzi o to, aby rozpoznać, kiedy nasza dusza ma się dobrze, ponieważ dopiero wtedy możemy doświadczyć zarówno powodzenia w różnych dziedzinach życia, jak i lepszego zdrowia naszego organizmu.

Wartości przekazywane poprzez relacje

Wartości dotyczą przede wszystkim naszej relacji z Bogiem i pielęgnowania tej najważniejszej więzi z Nim. Następnie dotyczą relacji w rodzinie i wyboru współmałżonka. Na bazie naszych osobistych wartości wychowujemy własne dzieci, wybieramy wspólnotę z innymi ludźmi, przyjaciół i formy spędzania z nimi czasu. I tak samo nasze wartości wpływają na zdrowie, troskę o ciało i wypoczynek, a także na osobisty rozwój: chęć uczenia się i wprowadzania zmian. Dotyczą gospodarowania pieniędzmi, pracy i kariery zawodowej.

Wartości są przekazywane przede wszystkim w domu rodzinnym. Dziecko obserwuje rodziców i w sposób niemal automatyczny przyswaja sobie ich wartości lub… brak wartości. Wartości nie funkcjonują w próżni – zawsze są przekazywane poprzez relacje, osobisty przykład i sposób życia. Dlatego tak trudno przekazać wartości, których się nie stosuje w życiu. Dzieci i młodzież w sposób naturalny poszukują wartości, a uczą się ich głównie na przykładzie życia rodziców, a później na bazie obserwacji nauczycieli w szkole. W tym procesie przekazywania wartości duży udział mają również dziadkowie, inni członkowie rodziny, przyjaciele rodziców, rodzeństwo i rówieśnicy.

Wartości jako ochrona przed chaosem

Kiedy rodzina nie funkcjonuje prawidłowo, według dobrych wartości, staje się dysfunkcyjna. Przekaz wartości zostaje nie tylko zaburzony, ale często po prostu przerwany. Dzieci wyrastające w takich warunkach są zagubione. Brak wartości pogrąża je w chaosie. A najbardziej charakterystyczną cechą takiego stanu jest brak poczucia bezpieczeństwa, brak pokoju, pogwałcenie osobistych praw i granic. A bezprawie zawsze łączy się z niesprawiedliwością, krzywdą i odrzuceniem.

Każdy z nas potrzebuje tych cennych drogowskazów, ponieważ bez nich po prostu się gubi: czy to w życiu rodzinnym, w prowadzeniu biznesu, w edukacji itp. Wielu pragnie dzisiaj stworzyć sztuczne, pozornie „nowe” systemy wartości, zapominając, że wszędzie tam, gdzie podważano wartości Bożego porządku i wartości rodziny, dochodziło zawsze do zagłady, wojen, a nawet upadków całych cywilizacji. Obecnie wiele mówi się o tym, że współczesne społeczeństwa cywilizacji zachodniej pogrążają się w chaosie, braku podstawowych wartości dotyczących ważnych dziedzin życia każdego człowieka. Niestety i w naszym polskim społeczeństwie pojawiają się tego rodzaju symptomy oraz skutki.

Spójność i integralność przekazu wartości

Warto mobilizować i rodzinę, i Kościół (czyli prawdziwie wierzących w Jezusa Chrystusa) do tego, by nie ustawać w bardzo praktycznym i widocznym przekazie biblijnych wartości moralnych, które Stwórca dał człowiekowi, by chronić ludzkie życie.

Istotnym elementem skutecznego przekazu wartości jest zawsze osobisty przykład i integralność życia. Integralność oznacza, że to, co rodzic pragnie przekazać i czego chce nauczyć dziecko, sam stosuje we własnym życiu. Trudno być wiarygodnym i integralnym, jeśli zabraniając dziecku np. kłamać, samemu się kłamie. Dziecko doskonale to rozpoznaje i wykorzystuje jako usprawiedliwienie dla siebie. Inny przykład to bezskuteczność zakazu palenia papierosów, jeśli rodzic czy nauczyciel sam pali. A więc istotą skutecznego przekazu wartości jest spójność pomiędzy tym, czego nauczamy i wymagamy od dziecka, a tym, co sami przekazujemy, i przykładem, jaki dajemy.

Potrzebujemy wartości o wymiarze wieczności – takich o których wiemy, że przyniosą dobre efekty dla następnych pokoleń

Wartości, których potrzebuje każde pokolenie

Obecnie tworzonych jest wiele systemów humanistycznych wartości, niesprawdzonych pod kątem skutków, jakie przyniesie ich zastosowanie. Każde pokolenie potrzebuje wartości o wymiarze wieczności – o których wiemy, jakie przyniosą skutki dla następnych pokoleń. Co to praktycznie oznacza? Są to wartości, o których czytamy w Piśmie Świętym, dane nam przez samego Boga, Stwórcę człowieka – który jednoznacznie opisuje skutki, jakie przyniesie ich zastosowanie lub odrzucenie. Skutki te można bardzo prosto prześledzić na przestrzeni historii ludzkości i konkretnych narodów.

Stwórca najlepiej wie, co jest potrzebne człowiekowi, którego sam stworzył na swój obraz i podobieństwo. To Bóg określił prawa powodzenia i błogosławieństwa. Są to duchowe prawa, których zastosowanie przyniesie zawsze dobre rezultaty i trwałe owoce – nie tylko w wymiarze życia doczesnego, ale także na całą wieczność. Bóg darował nam dekalog, który ani na moment nie stracił swojego znaczenia i aktualności, a prawa w nim przedstawione cały czas działają. Najlepszym przykładem jest prawo szacunku dla rodziców, połączone z obietnicą powodzenia i długiego życia. Bóg konkretnie pisze też o siedmiu elementach jako filarach dobrego, błogosławionego życia, które oddzielają nas od tego, co jest obrzydliwością i co dewastuje życie.

W Nowym Testamencie czytamy o wszystkich prawach, do których odwoływał się Pan Jezus. Czytamy o dziewięciu aspektach owocu Ducha Świętego – najcenniejszego dobra i posilenia dla naszej duszy. Z niego wypływa też zdrowie dla ciała. Tego owocu potrzebujemy, mamy o niego zabiegać i pielęgnować go w swoim sercu, by mogły go potem przyjąć nasze dzieci.

Wartości nie funkcjonują w próżni – zawsze są przekazywane poprzez relacje, osobisty przykład i sposób życia

Atmosfera przekazu wartości

W rodzinie przekaz wartości jest najskuteczniejszy, gdy przebiega w atmosferze wzajemnej miłości, otwartości i poszanowania godności każdej osoby. Nie można zapominać, że to uczucia wskazują nam, w jaki sposób jesteśmy traktowani. Przestrzeń miłości stwarza poczucie bezpieczeństwa u wszystkich domowników. Daje bezcenny klimat, by przyjąć to, co jest prawdziwym dobrem, bez przymusu czy nacisku. Miłość zawsze wyposaża w najlepsze warunki do rozwoju umiejętności, darów i talentów, wzbudza poczucie wartości, daje odwagę do realizacji marzeń.

W procesie przekazu wartości ogromną rolę odgrywa również duchowa i emocjonalna wrażliwość na to, co przeżywa druga osoba. Ale nade wszystko ta duchowa wrażliwość zaprasza Boga, by Jego obecność i Jego moc zapisywały te najważniejsze wartości w sercach słuchaczy, odbiorców tego duchowego przekazu. Jezus Chrystus zawsze dotyka najpierw serca człowieka, porusza je, pobudza do reakcji na to, co zamierza dać. Dalej prowadzi do przemiany umysłu. Zaś przemieniony umysł może odbierać od Boga zrozumienie rzeczywistości i działania praw Bożego Królestwa. Ci, którzy poddają się takiemu procesowi przemiany umysłu, zaczynają funkcjonować według tych praw. Tym samym zaczynają lepiej żyć, inaczej wychowywać dzieci, inaczej prowadzić biznes. Są wierni w relacjach z Bogiem i z ludźmi. Dochowują wierności przymierzom. Doświadczają powodzenia, które przede wszystkim wypełnia dobrem ich dusze, a w efekcie leczy także ciało.

Świat, w którym żyjemy, jest pełen lęków, zła, trosk i niepokoju. A jednak i w takim świecie ludzie, przez których przepływa Boża obecność, mogą doświadczać pokoju w duszy, wprowadzać Boże światło w miejsce duchowej ciemności, prawdę w miejsce kłamstwa, przebaczać zranienia i krzywdy, wypowiadać słowa życia. W efekcie sami są błogosławieni, by stawać się błogosławieństwem dla innych. Ich dusza, nakarmiona dobrem, zaczyna odpoczywać w obfitości Bożej łaski w każdej dziedzinie życia. Boże wartości sprawiają, że więzy strachu, wstydu i udręczenia troską o byt w popłochu uciekają z naszego życia. Bóg pragnie dać nam wiele dobrych rzeczy. Chce, abyśmy ich szczerze pragnęli i potrafili je przyjąć. Do tego są nam bardzo potrzebne Boże, biblijne wartości – kierowanie się nimi w poszukiwaniach i wyborach, a także w stylu życia, głównie na forum rodziny.